Bazıları müttefikleri Amerika, İngiltere ve Fransa tarafından imha edildi, bir kısmı Ürdün hava kuvvetleri tarafından vuruldu. İsrail’e ulaşmayı başaranlarsa İsrail’in geliştirdiği ya da bir şekilde aldığı hava savunma sistemleriyle yok edildi. İsrailli yetkililer İran hava saldırısından doğan tek insani zayiatın çöle düşen parçalardan yaralanan Bedevi kökenli bir kız olduğunu açıkladı.

İran belki duygusal olarak rahatladı, kırılan ulusal onurunu biraz onardı ama askeri ve siyasi açıdan bakıldığında başarısız oldu. İkinci ve üçüncü vuruş kapasitelerine sahip bulunduğuna şüphe olmamakla birlikte, elindeki önemli bir kaynağı tüketti, askeri ve teknolojik zafiyetlerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Üstelik de saldırısı arzu edeceği siyasi sonuçlara yol açmadı.

Tam tersine İsrail’e hem Gazze’yi unutturma, hem de Kongre’de sıkışan ABD yardım paketinin çıkmasını sağlama imkanı tanıdı. Saldırısıyla Gazze’deki insan kıyımı dünya gündeminin daha alt sıralarına düştü. Filistin sorununun İsrail’in istediği şekilde çözümü artık çok daha kolay hale geldi. Ayrıca başarısızlığı İsrail’i daha sert tepki vermek için bariz bir şekilde cesaretlendirdi.

Askeri yeteneklerini ve siyasi durumunu yakından takip eden uzmanlar -sonuç getirmesi tartışmalı olmakla birlikte- İsrail’in Zagros Dağları’ndaki İran nükleer tesislerine uzun süredir arzu ettiği ve belli ki hazırlandığı saldırıyı gerçekleştirebileceğini ya da yine üst düzey askeri yetkilileri hedef alabileceğini veya sanal ortamda savaşmayı seçebileceğini söylüyorlar. Neyse ki Amerika fiziki bir saldırı halinde İsrail’e yardım etmeyeceğini açıkladı.

Fakat savunmasına yardımının İsrail’in elini rahatlatacağına, İran’dan tehdit algılayan pek çok Arap ülkesinin de olan bitene seyirci kalacağına, çatışmanın büyümesi, derinleşmesi halinde Amerika’nın taraf seçmekte tereddüt etmeyeceğine kimsenin kuşkusu yok. Biden istemese de Netanyahu Amerika’yı aşama aşama savaşının içine çekiyor, siyasetini ona zorla da olsa dayatıyor.

Yapılması gereken öncelikle tırmanmayı durdurmak, İsrail’in İran’ı doğrudan hedef almasının önüne geçmek. İsrail’i İran’ın zafiyeti yerine başarısızlığından ders çıkartmaya teşvik etmek. Bunu Biden Yönetimi yapabilir mi bilmiyoruz fakat Türkiye ile olan temaslarından, Burns’ün Kalın’la, Blinken’in Fidan’la olan istişarelerinin basına yansıyan kısımlarından istekli olduklarını, bölgesel istikrara önem verdiklerini anlıyoruz.

Bir de tüm bunların altında yatan nedenin Filistin sorununun çözümsüzlüğü olduğunu unutmamak ve Gazze'de barışı sağlamak şart. Olan bitenden ülke olarak askeri ve siyasi ders çıkartmak da öyle. İlk çıkartmamız gereken ders de hava savunmasının önemi olmalı ve Türkiye açığını yeni yeni kapatmaya başladığı hava savunmasını güçlendirmek için elinden geleni yapmalı.

İkincisi, hava sahamızı hiç bir şekilde ve hiç bir ülkeye bu kriz çerçevesinde açmamak ilkemiz haline dönüşmeli. İsrail ya da İran hava sahamız üstünden birbirlerine karşı hamle geliştirmeye kalkarsa Türkiye hava unsurlarını engellemeli, insansız hava araçlarını düşürmeli. Bunu da bir an önce ve kimsenin tereddüdüne mahal bırakmayacak şekilde açıklamalı.

Üçüncüsü, Türkiye şu anki yapıcı politikasını sürdürmeli, duygusal ya da başka nedenlerle çıkarına olmayan hiç bir çatışmanın içinde yer almamalı, sorunların değil çözümlerin parçası olmalı, tüm taraflarla konuşabilmeli. Siyasi ağırlığını her zaman mümkün olabilir çözümlerden yana koymalı. Muhalefet de CHP Genel Başkanı Özel’in geçtiğimiz günlerde yaptığı gibi Türkiye ve dünya için makulü istemeli.

Dördüncüsü, İran saldırısının türev sonuçları olabileceğini, bunlardan birinin de Ukrayna Savaşının uzaması anlamına gelebileceğini görmemiz gerek. Çünkü İsrail’e yardım paketi Kongre’den çıkarsa Ukrayna’ya ve hatta Tayvan’a verilmesi düşünülen yardımla birlikte çıkacak. Olasıdır ki yardım Ukrayna’nın direnme arzusunu arttıracak, Amerika’nın Rusya’yı Ukrayna’da yıpratma hırsını güçlendirecek.

Son olarak, bölgede artan gerilimin Türkiye’nin siyasi değerini müttefikleri, özellikle de Amerika nezdinde pekiştirdiğini dikkate alarak krizden ikili sorunlarımızı aşmak için fırsat çıkartmalıyız. Benim beklentim Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mayıs başında gerçekleşecek Biden görüşmesi sırasında İran saldırısından hareketle hava savunmasının önemini işleyerek S-400-CAATSA-F-35 denklemini Türkiye lehine bozması yönünde…